Uit nieuwe Europese cijfers blijkt dat in 2021 het aantal gunningen van overheidsopdrachten aan kmo’s is opnieuw gedaald ten opzichte van 2020, van 34 procent naar 28 procent. België behaalt hiermee een weinig benijdenswaardige podiumplaats, want enkel Roemenië doet het nog slechter.
Opmerkelijk is dat de deelname door kmo’s aan overheidsopdrachten wél gestegen is, van 54 procent in 2020 naar 59 procent in 2021. Hiermee laten we nog zeven andere landen achter ons, maar behoren we wel nog steeds bij de slechtste leerlingen van de klas. UNIZO roept alle overheden op om de beloofde acties nu om te zetten in de praktijk. “De kmo’s halen steeds minder opdrachten binnen, terwijl het aantal inschrijven op deze aanbestedingen wel stijgt. Dat is frustrerend. Tijd voor onze overheden om de daad bij het woord te voegen en de opdrachten echt kmo-vriendelijker te maken!”, zegt UNIZO-topman Danny Van Assche.
Het is voor kmo’s nog steeds moeilijk om overheidsopdrachten in de wacht te slepen. Beleidsmakers op alle niveaus zijn hiervan op de hoogte en ondernemen hier ook stappen in. In november 2021 nam de federale regering het actieplan “Toegang van kmo’s tot overheidsopdrachten bevorderen” aan, waarin vele aanbevelingen van UNIZO, Nelectra, Bouwunie, NAV, Fenavian/Brema werden opgenomen. Een belangrijke verwezenlijking uit dat actieplan is de recente wet die een grotere transparantie over overheidsopdrachten creëert: hoeveel geld gaat er naar overheidsopdrachten, aan wie worden de opdrachten gegund, welke criteria worden er gebruikt,…. Momenteel zijn er enkel cijfers over (grotere) overheidsopdrachten die de EU-drempel bereiken, niet over opdrachten onder die drempel. Dat beeld is nodig om een beleid te kunnen uitstippelen om de toegang van kmo’s tot overheidsopdrachten te verbeteren.
Men werkt ook aan de vernieuwing van het e-procurement platform, met het oog om dit eenvoudiger te maken voor aanbesteders en ondernemers. Ondernemers moeten dat platform gebruiken om overheidsopdrachten te vinden en hierop in te schrijven. Ook werd zeer recent de (tijdelijke) mogelijkheid voorzien om makkelijker een voorschot te kunnen krijgen bij overheidsopdrachten. Dit werd ingevoerd om de liquiditeitsproblemen die ondernemers ondervinden door de Oekraïnecrisis te verzachten.